De kinderjaren
Guido Gezelle werd om 12 uur ‘s middags geboren op zaterdag 1 mei 1830 in de Rolweg te Brugge. Hij was het oudste kind van Pieter-Jan Gezelle en Monica De Vriese. Gezelle kreeg de naam van zijn peter Baron Guido van Zuylen. Hij was een familielid van Gezelles huisbaas, Théodore van de Walle. Gezelle schreef later over zijn naam in een brief:
“Wat mij betreft, ik houde den name die mijn Peter, Guido Baron van Zuylen van Nyevelt, mij gegeven heeft en die zoo Germaansch is als de andere. Met ge-wijd en heeft hij geen uitstand; de -o, op ‘t einde ervan, is ander en beter Germaansch als de nieuwere klanklooze -e. Zoo zijn Bruno Odo, Hugo heel allings echt Germaansche namen, die onverbleekt tot ons gekomen zyn.”
Doopsel
Omdat gevreesd werd dat hij de zware bevalling niet lang zou overleven, werd Gezelle onmiddellijk na de geboorte op 1 mei 1830 voorwaardelijk gedoopt in het ouderlijk huis. Nog dezelfde dag ontving hij het doopsel in de Sint-Annakerk. In het geboorteregister van de kerk vinden we Gezelles naam en die van zijn ouders terug. De doopdoek werd tentoongesteld in het Guido Gezellemuseum. In de Sint-Annakerk deed hij ook zijn eerste communie. Na Guido volgden nog vier kinderen: Romaan, Louise, Jozef en Florence.
Gezelles doopvont in de Sint-Annakerk
De molens
Gezelle groeide op in een landelijke omgeving vlakbij de molens op de stadswal. Hij ging er vaak luisteren naar de verhalen van molenaar Pieter Gevaert. Die las de kinderen uit de buurt voor uit zijn oude bijbel. Net voor zijn dood haalde de oude Gezelle voor de zusters van het Engels Klooster herinneringen op over zijn kinderjaren bij de molen en de molenaar.
Gezelle over de molen uit zijn kindertijd
Beeldvorming
Van Gezelle bleven enkel foto’s op latere leeftijd bewaard. Daarom stel je je hem meestal voor als een oudere persoon. Via artificiële intelligentie kunnen we inschatten hoe hij er als kind uitzag.
Onderstaande ontwikkeling werd gemaakt door Xander Steenbrugge van ML6, een Gents bedrijf dat zich specialiseert in artificiële intelligentie https://ml6.eu/)
Bekijk Gezelle als kind via artificiële intelligentie.
Scholier (1837-1839)
Gezelle ging naar een privéschool op het Kraanplein in Brugge. De Amsterdamse onderwijzer Joannes P. Brans was eerst ondermeester en later hoofdonderwijzer in de Rijkslagere school van Brugge tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Na de onafhankelijkheid van België zette hij de instelling verder als privéschool.
Diploma school J. Brans
De school van Brans
Gezelle volgde er les in de schooljaren 1837-1839. Hij schreef later in een brief dat Brans en zijn collega De Valck hem zijn afkeer voor het Nederlands uit het Noorden hadden bijgebracht. Waarschijnlijk heeft Gezelle deze betalende school om gezondheidsredenen voortijdig verlaten. Hij zou daarna naar de parochieschool van Sint-Anna gaan.
“Ik heb die tale leeren haten te Mr. Brans', een geboren Hollander die na 1830 hier over gebleven was 't is de oudste reactie waarvan ik mij plichtig kenne, immers hoorende, zoo ik dagelijks deed, vaders (Heule)- en moeders (Winghene) vlaamsch, moest het verschil mij tegensteken.”
Humaniora (1841-1849)
In oktober 1841 begon Gezelle zijn humaniorastudies aan het bisschoppelijk college, Onze-Lieve-Vrouw Ter Duinen aan de Potterierei te Brugge. Vanwege het hoge schoolgeld maakte hij de laatste drie jaar van zijn Latijnse humaniora af aan het kleinseminarie te Roeselare. In 1848 schreef en publiceerde de leerling Gezelle al poëzie.
Scheldblad van Gezelle uit studententijd
“Caractère: Bon; un peu nonchalant - sa vocation ns paraît douteuse, capacité: grande, piété: satisfaisante, conduite: bonne, application: moins soutenue”
Grootseminarie (1850-1854)
Voor zijn theologiestudies keerde Gezelle in oktober 1850 terug naar Brugge. Ondanks twijfels over zijn roeping werd hij er toegelaten tot het grootseminarie in de gebouwen van de voormalige abdij Ter Duinen. Gezelles schrijverstalent gaf misschien de doorslag om hem voor een priesteropleiding te aanvaarden.
