Gezelles Bibliotheek

Gezelle verslond boeken. Hij verzamelde een grote collectie in zijn eigen bibliotheek. Er zijn ongeveer 1300 boeken van overgebleven.

GGA 9067 F

Gebruiksvoorwerpen

In zijn bibliotheek zitten nu nog taalkundige boeken, werken over Germaanse en uitheemse volkskunde en ook religieuze en opvoedkundige werken. Hij had veel boeken uit de 19de eeuw maar ook heel wat oudere werken. Gezelle was geen bibliofiel. Hij zag zijn boeken als echte gebruiksvoorwerpen. Vele oudere boeken bevatten gebruikssporen. Hij onderstreepte woorden of fragmenten voor de Woordentas of zijn poëzie. Dit blijkt ook uit de getuigenis van neef Caesar Gezelle.

“Wat hij las, waren oude boeken, oude vlaamsche het meest, gestoken in perkamenten of kalfsleeren banden: hij las daarin traag en genietend, zóó diep verslonden, dat hij met zijn vingernagels het bloed uit zijn kalen schedel aan ‘t krabben was zonder dat hij het wist. Hij las, en als hij op een van die oude woorden kwam, die rijk en gezond, uit de schrijftaal vervallen maar nog levend op de lippen van het volk lagen, dan nam hij zijn potlood en onderstreepte zijn woord, zijn gevonden schat, met een diep genoegen en las dan verder om alweer hetzelfde te doen”
Caesar Gezelle - 1928

Gezelles oude boeken

OBB001000016bij
Caesar Gezelle
Uit 't land en 't leven van Guido Gezelle

Oude woorden

Deze oude woorden werden zelfs in de 19de eeuw niet meer gebruikt, maar we vinden ze wel terug in Gezelles gedichten. Het woord "eerdentroost" bijvoorbeeld had Gezelle onderstreept en integreerde hij in een gedicht.

AL Engels klooster1 A 014ar

Bekijk de ontstaansgeschiedenis van het gedicht O Eerdentroost, aan de hand van boeken uit Gezelles persoonlijke bibliotheek en Gezelles eigen werk.

Grote kuis

De boeken die Gezelle bij zijn overlijden in 1899 bezat, zijn slechts een deel van de oorspronkelijke bibliotheek. In de jaren voor zijn dood schonk hij heel wat boeken aan de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. Ook bij zijn laatste verhuis van Kortrijk naar Brugge liet hij een deel van zijn collectie achter in de Kortrijkse Stadsbibliotheek en bij vrienden en kennissen. Wat we nu bewaren is dus maar een fractie van zijn oorspronkelijke bibliotheek. Caesar vertelt over "de grote kuis" in Gezelles boeken.

“Kort nog vóór hij van Kortrijk wegging had Guido Gezelle, onder zijne boeken en schriften groote kuisch gehouden: er was in de stad eene leesboekerij voor ‘t volk, en, de dichter wilde twee vliegen met eenen klap slaan; zichzelf van wat boeken ontlasten en een goed werk doen met de leenbibliotheek te helpen van boeken voorzien. Daarom liet hij met eene stootkar een groot deel van zijn boeken wegbrengen naar de volksleeszaal.”
Caesar Gezelle - 1928

Een stootkar vol boeken

OBB001000016bij
Caesar Gezelle
Uit 't land en 't leven van Guido Gezelle

Boekenerfenis

Na Gezelles dood werd zijn bibliotheek verdeeld onder Stijn Streuvels, Caesar Gezelle en Jozef Gezelle.De oudste en meest waardevolle exemplaren zouden bij Stijn Streuvels terechtgekomen zijn. Jozefs boekenerfenis (988 boeken) kwam na zijn dood op 18 juni 1903 terecht bij Louis Scharpé (1869-1935) hoogleraar Germaanse Filologie in Leuven. Bij zijn overlijden kon de stad Brugge de verzameling aankopen en onderbrengen in het Gezellemuseum. Inmiddels waren via Caesar Gezelle en diverse giften nog andere boeken uit Gezelles bibliotheek in het museum terechtgekomen.

GGA 9098 F Louis Scharpé

Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.