Wil je weten wat koortsepilletje, krikkalaam en stabe betekenen? Duik in GezelleBron en lees hoe Broeder Haghebaert woorden voor Gezelle sprokkelde!
Placidus Haghebaert (1850-1905) was een Vlaamse priester, dominicaan en taalliefhebber. Hij kreeg onderwijs in het bisschoppelijk college in Ieper, het kleinseminarie te Roeselare en het grootseminarie te Brugge. Op 19 december 1874 werd hij te Brugge tot priester gewijd. Aan de Katholieke Universiteit Leuven behaalde hij op 15 juli 1876 zijn baccalaureaat in de Godsgeleerdheid. Na zijn studies werkte hij als onderpastoor in Zonnebeke en Koekelare. In 1888 trad hij in bij de Dominicanen en werd lector in Leuven. Hij was actief als vertaler, onder meer van de eerste Vlaamse vertaling van Dantes Goddelijke Komedie, en werkte mee aan tijdschriften zoals Rond den Heerd en Dietsche Warande & Belfort. Hij overleed in 1905 na een korte ziekte.
“Appelman. Ik peis dat dat woord moet betrek hebben met eene oude bygelovigheid, volgens welke de Koning, de geest, de god van de appels wrake komt nemen over de gene die te vele appels eten, gelyk er een schrikkelyke groote puid is die de kinders komt straffen als zy de puiden al te vele kwellen”
Geïnspireerd door zijn liefde voor taal en dialect, beantwoordde hij ijverig vragen uit Loquela, het taalkundig tijdschrift van Gezelle. Als zanter verzamelde hij onvermoeibaar woorden voor Gezelle. In dertig brieven en briefkaarten stuurde hij zijn vondsten op. Gezelle verknipte de brieven, bewerkte ze, schrapte en noteerde aantekeningen. Hij publiceerde woorden in Loquela en nam woorden op in zijn woordentas, zijn woordverzameling van 150.000 woorden.
Vrijwilliger Chris Vandewalle is sinds 1998 archivaris van de stad en het OCMW Diksmuide. Hij doet lokaal historisch en biografisch onderzoek en publiceert artikelen over het economische, sociale, culturele en politieke leven in de late 19de eeuw. Chris transcribeerde nauwkeurig de brieven van Placidus Haghebaert en voorzag ze rijkelijk van noten in GezelleBrOn. Hij publiceerde bovendien een uitgebreid en boeiend artikel in het tijdschrift Biekorf over Haghebaert.
Lees het artikel in Biekorf december 2024 nr. 4, p.610-633: Placide Haghebaert en Guido Gezelle: En 't is voor het volk dat ik schrijf