Elisabeth Vanden Broeck werd geboren te Sint-Niklaas in 1844 als jongste dochter van Victor Vanden Broeck (1808-1873) en Thérèse van Naemen (1801-1876) uit Sint-Niklaas. Ze huwde Camille Alphonse Vercruysse (Kortrijk, 27.07.1839 – Kortrijk, 11.09.1905) te Sint-Niklaas op 22 augustus 1865. Op 22 augustus 1890 vierden Elisabeth en Camille hun zilveren huwelijksjubileum. De Franstalige pers besteedde de nodige aandacht aan dit jubileum waar, naar verluidt, pauselijke felicitaties overgebracht werden. Het gezin Camille en Elisabeth Vercruysse woonde in de Leiestraat 32. Samen met haar man voedde ze vijf kinderen op. Marie-Joséphine (1866-1929), Esther (1868-1929), Louis (1870-1912), Mathilde (1873-1914) en Alix (1875-1962). Elisabeths caritatieve werkdomeinen waren ‘Membre jubilaire de la Congrégation de la Sainte Vierge’ en ‘Membre des Dames de la Miséricorde’. De familie C. Vercruysse-Vanden Broeck speelde een belangrijke rol in de Kortrijkse jaren van Gezelle. Als jonge onderpastoor was hij de begeleider van de elitaire ‘Congrégation du Très-Saint Nom de Marie’ die in het klooster van de Zusters Paulinen samenkwam. Via deze organisatie kwam Gezelle in contact met het gegoed Franstalige milieu en het caritatieve netwerk waarin de familie Vercruysse een essentiële rol speelde. Met de nodige toewijding gidste Elisabeth hem doorheen de gefortuneerde klassen van een besloten provinciestad waarin ook een vrijzinnige, liberale zuil tot ontwikkeling kwam. Persoonlijk steunde ze hem meermaals in perioden van sociaal isolement of mentale moeilijkheden want in haar huis vond hij steeds een warm gastgezin. Het gezin hielp hem ook financieel (onder andere voor een Engelandreis) en Elisabeth zorgde er ook voor dat haar zus Mathilde hem een vaste uitkering gaf zodat hij vanaf 1889 zijn ambt van onderpastoor kon neerleggen om zich probleemloos aan zijn literair werk te wijden. In Gezelles Franstalige gedichten vinden we verscheidene communieverzen terug voor de vijf kinderen van Camille en Elisabeth. Enkele gedichten en brieven alluderen ook op de vriendschap tussen de dichter en de beschermvrouw, zoals toen Gezelle in de Budastraat het slachtoffer werd van een belaging door enkele dronken lui bezorgde Elisabeth hem een nieuwe hoed als compensatie voor ‘l’ignoble soufflet’! Gezelle repliceerde met een vriendschappelijk dankvers ‘Geraden heb ik aan ’t geschrift’. Elisabeth overleed te Kortrijk op 89-jarige leeftijd op 2 juni 1933. Ze werd begraven in de Sint-Maartenskerk te Kortrijk op donderdag 7 juni 1933 om 11 uur.
Brief van Elisabeth Josèphe Thérèse Vanden Broeck (mevrouw Vercruysse) aan Guido Gezelle, Kortrijk, juli 1880. Elisabeth toonde haar medeleven in dit Franse briefje na de aanval door dronken mannen waarbij Gezelle ernstig werd toegetakeld. Samen met de brief stuurde ze hem een nieuwe hoed. Gezelle reageerde met een dankgedichtje voor Elisabeth, waarin hij de aanval als een onverdiende vijandigheid beschreef.
Guido Gezelle bij de Kortrijkse familie Camille Vercruysse - Elisabeth Van den Broeck. Vercruysse was een bijzondere beschermheer van Gezelle in Kortrijk. Op de foto vermoedelijk verder de zus van Elisabeth, Mathilde Van den Broeck en rechtstaand de oudste dochter Marie-Josephine. (Foto, beeldbank Kortrijk)
Gedicht van Guido Gezelle 'Elisabeth' voor Elisabeth Vanden Broeck, verschenen in de bundel "Rijmsnoer". Elisabeth Vanden Broeck steunde Gezelle financieel. In het gedicht ‘Elisabeth’, belichtte hij haar liefdadigheidswerk en vergeleek hij haar met de Heilige Elisabeth, wier broden in rozen veranderden. Gezelle stelde echter in de laatste strofe dat hij rozen hoger achtte dan Elisabeths liefdadigheid, wat haar niet beviel.
Guido Gezelle, O Altijd achtbare en vereerde. Kortrijk, 1895?. Omdat Gezelles ironische einde van het gedicht ‘Elisabeth’ niet in goede aarde was gevallen bij Elisabeth Vanden Broeck, verontschuldigde hij zich met een nieuw vers, ‘o Altijd achtbare en vereerde’, geschonken in een goed gevulde suikerpot. Bemerk het cirkelvormig mooi versierde drukwerk om te passen in de pot.
Online editie van de brieven
Hier kan je de digitale beelden van de brieven vinden samen met de volledige doorzoekbare tekst. De brieven zijn verrijkt met biografische en contextuele informatie.
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
Deze website maakt gebruik van cookies. De cookies van Google Analytics zijn volledig geanonimiseerd en daarom plaatsen we die zonder toestemming. Lees hier meer over onze privacy politiek.